Türk Bankası sponsorluğunda, Çevre Koruma Dairesi Başkanlığı ve Bayrak Radyo Televizyon Kurumu ortaklığında yürütülen Delphinium caseyi özel koruma programı ilk yılını kayda değer başarılarla tamamladı. Kıbrıs Yaban Hayatı Araştırma Enstitüsü, Kıbrıs adasının tehlike altındaki endemik bitkilerinden biri olan ve yerel olarak Kaseyin Hezareni olarak bilinen Delphinium caseyi’nin korunmasında büyük bir adım atıldığını duyurdu.
IUCN (Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği) tarafından 2017 yılında Akdeniz adalarındaki nesli tükenmekte olan 50 bitkiden biri olarak kabul edilen Delphinium caseyi, Girne Dağları’nın yalnızca iki zirvesinde, St. Hilarion Kalesi yakınında ve Selvili Tepe’deki BRTK tesisleri etrafında yetişiyor. 1980’li yıllarda habitat kaybı yaşayan bu tür, koruma programına kadar yabani keçilerin otlatılmasıyla tahrip edilmişti. Proje kapsamında sarfedilen çaba sayesinde artık iyileşme belirtileri gösteriyor.
Koruma girişiminin ilk yılında toplam 198 tohum toplandı. Bunun yanı sıra keçilerin otlamasını önlemek için bariyerlerin kurulması da dahil olmak üzere önemli koruyucu önlemler alındı. Programın sorumlu bir şekilde tohum toplama kararlılığını vurgulayan bu önlemler, doğal yenilenme sürecini etkili bir şekilde teşvik etmek için tasarlandı.
Bu yıl Selvili Tepe sahasında yüzlerce yeni bitkinin çimlenmesinin yanı sıra 72 bitkinin başarıyla tam olgunluğa eriştiğini de gözlemlendi. Doç. Prof. Dr. Wayne Fuller, Koruma Biyoloğu Damla Kıral ve ekibinin katılımıyla bu bitkiler haftalık olarak izlenerek değerlli veriler elde edildi ve koruma girişiminin sürdürülebilirliği sağlandı.
Selvili Tepe nüfusu, Kıbrıs Yaban Hayatı Araştırma Enstitüsü gözetimi altında gelişirken, St. Hilarion’un engebeli arazisinde dağınık nüfus nedeniyle zorluklarla karşılaşıldı. Bu zorluklara rağmen tespit edilen 21 olgun bitkiden 6’sını tamamen korunması başarıldı ve yabani keçilerin popülasyonun geri kalanı üzerindeki yıkıcı etkileri belgelendi. 2024 yılı için daha kapsamlı koruma önlemlerine yönelik planlar şimdiden yapılıyor.
Ayrıca yine Kıbrıs Yaban Hayatı Araştırma Enstitüsü tohum bankası çalışmaları da büyük bir başarıyla devam ediyor. Dikkatli bir şekilde temizlendikten ve sayıldıktan sonra Delphinium caseyi’nin tohumları, bitkinin genetik geleceğini korumak adına ideal sıcaklık olan -22°C’de saklanmaya devam ediyor.
Projenin tüm paydaşları olarak adamızın biyolojik çeşitliliğineönemli katkısı olacak bu programın Delphinium caseyi’nin korunmasına olan katkısıyla ilgili umut verici gelişmeleri paylaşmaya devam edeceğiz.
